Read God's Word: the Bible

  • What does this tell you about God?
  • What does this tell you about Jesus?
  • What does this tell you about people?
  • If this is true, what difference would it make in your life?
  • Who are five people who you can share your discoveries with?

Luke 6:1-49

1Juuma Vuusum Danni po dinyi ate Yeezu ale wa aaviirima a yaa ga jo nuru wanyi talim po. Ba ale a che la, wa aaviirima a yaa wie “wiiti” zuima a piak a obi. 2Farisiima ba gela ale jam nya dila la, ba yaa bek ba ayen, “Nya, ka boa ate ni a kaasi tama Vuusum Danni kisiku?” 3Yeezu yaa tulisi ba ayen, “Nama an diem karim Naawen gbaka po a wom kommu ale jam yik Deevid ale wa dama ate ba ny dii la? 4Wa an jo daa Naawen Yenni po a pa boroboruk kuui ate nuruba ta jam te Naawen la a mari obi ale ge mari te wa dama ate ba me obi? Nama ze ayen kan daa Juuma Puusika Yenni kpaa nyiini, nuru yo kan maari a obi boroboruk kula?” 5Yeezu yaa man weeni ba ayen, “Ka Mi Saalobiika ale soa Vuusum Daaa me.” 6Vuusum Danni di choa ale man jam paari la, Yeezu yaa ga jo ba tuka dkku po a boro a sak. Nuru wanyi ale jam maa boro ate wa juga nisa kpi. 7Juuma Sinsaa sagrma ale Farisiima ale jam maa bo dula la, a yaa jam a limsi ayen ba nya ase Yeezu le tebi nuruwa yaase wa kan tebi. Ku ale jam ka ba Vuusum Danni ate wa dan tebi abe ba baga a nya siuk a tari wa. 8Alege Yeezu jam mi ba ale a poli dii la kama ate wa yaa weeni nisim kpiitaa nynwa ayen, “Jam zaani dela.” Nuruwa yaa yiri a ga zaani dula, 9ate Yeezu yaa weeni nuruma ayen, “Mi a yaali ayen m bek ni ka wari ayen, Vuusum Danni a weeni ti kama ayen ti a tom tuimmasa a te nuruba yaa di a weeni ti kama ayen ti tom tuimbaata a te nuruba? Ku be a weeni ti kama me ayen ti te nuruba nyuvuri yaa ti ko ba?” 10Yeezu bek ba nyaa de meena ale gisi nya ba meena a yaa weeni nisim kpiitaa nynwa ayen, “Teeri fi nisaa” ate nuruwa yaa teeri wa nisaa a deri ta nyiygsa. 11Alege ku yaa deri te Farisiima supuurim nna yegayega ate ba yaa zok ale chaab ba le ba ny Yeezu dii la. 12Da ala po da ye ate Yeezu a ga jueli guuk kunyi zuk ayen wa puusi Naawen. Dila danni wa jam puusi ka Naawen kantueka ale yokku meena. 13Vari ale veenti la, wa yaa wi wa aaviirima a yaa lueri a ta nyini ba meena po nuruba pi ale baye a yaa te ba yoi ayen tuimtomdba. Tuimtomdma de jam ale: 14Simon, (waai ate wa te wa yoi paali ayen Piita la), ale Andiru (waai ale ka Simon suok la), ale Jeemsi, ale Jn, ale Filip, ale Batolomiu, ale Matiu, ale Tomasi, ale Jeemsi (Alfiyus biika), ale Simon ale jam a ny ayen Juuma a nya ba dek zuk la, ale Judas (Jeemsi biika), ale Judas Iskariot, waai le wa ta Yeezu a ga bobri sak la. 17Yeezu ale ga nyini guuku zuk a si ale wa aaviirima la, wa yaa che ga zaani juijui ate tka a dua magsi chaab la. Wa aaviirima yegayega ale nuru bari me nna yegayega a jam nyini Judia tka meena ale Jerusalem ale Taaya ale Saidon tsaa ale kali nya kpeemu noai la. Ba meena jam jam kama ayen ba wom wa sinsaa abe wa tebi ba tuetaa me. 18Baai ale jam ta chichiribaata ba zuima po ate ti a daani ba la a jam maa nya nyiygsa kama me. 19Nuru banni a yaa kasim jam a tusi chaab ayen ba tiri wa, dii nyi la, pagrim ale jam nyini wa jigi a jam a te ba meena nyiygsa. 20Wa yaa zak wa zuk a nya wa aaviirima ale deri piilim sakka ayen, “Nama, mi aaviirima, baai ale ka anjagsa la ta supeentik kama, dii nyi la, nama le de Naawen Naamu. 21Nama baai ate kom ta ni ygygla la, ta supeentik kama, dii nyi la, ni chum le chak. Nama baai ale a kum ygygla la, ta supeentik kama, dii nyi la, ni chum le la. 22Nama baai ate nuruba kisi ni la, ale a zri ni ale a le ni ale a weeni ayen ni ka nuru baata la, nyaa de meena ni ale a va mi Saalobiika nyi, la ta supeentik kama. 23Ni a gok ale supeentik ba ale a ny ni dila la, dii nyi la, tutuna kpeema ale bo wenmazuk a limsi ni. Daa nama nyiini ale piilim a nya dila, ba kokpiesaa a jam ny Naawen biisiteerma jigi ka dila degadega. 24Alege nama baai ale jigsi la ku ale bie ni jigi kama dii nyi la, nama poom deri nya ni masimu kama ygygla. 25Nama baai ale chak ygygla la, ku ale bie ni jigi dii nyi la, kom le yik ni chum diipo. Nama baai me ale a la ygygla la, ku ale bie ni jigi dii nyi la, ni le kum chum diipo. 26Nama baai ate nuru meena a te ni pimpauk la, ku ale bie ni jigi dii nyi la, ba kokpiesaa a jam biisi ka dila degadega a magsi chaab ale biisiteer baai ale jam a velim dila po dila po ayen ba ka Naawen biisiteerba la. 27“Alege mi a biisi ale ka nama baai ale a wom la ayen ku a fe kama ayen ni ta yaalika ale ni dachaasa abe ni a tom tuimmasa a te baai ale kisi ni la 28abe ni a niak baai ale a ka a te ni la, abe ni a puusi Naawen a te baai ale a le ni la. 29Waai a dan fbi fi tapiak, virim ka choawa me a te wa ate wa fbi. Waai me abe dan yeeri fi garigeli ale pagrim, yeeri garuk kuui me ate fi jo garigenni a vi ku zuk la a te wa. 30Waai a dan juisi ni jaab, ku a fe ate ni te wa. Waai abe dan pa ni jaab me ni kan bek wa ate wa te ni. 31Ni ny ni chaab jigi ase nama me ale a yaali ayen nuru ny nama me jigi dii la. 32“Ni dan ta yaalika ale baai ale ta yaalika ale ni la, ni a poli ayen ni ale tuesi niaka? Ni basi ate m weeni a sak ni ayen tuimbaata nyam dek a ta yaalika kama ale baai ale ta yaalika ale ba la. 33Ni be dan a tom tuimmasa a te baai me ale a tom tuimmasa a te nama me la, ni a poli ayen ni ale tuesi niaka? Boan nyia, tuimbaata nyam a ny ka dila degadega me. 34Ni be dan te nuru maarika ale ge ta yiila ayen wa me a le te ni maarika, ni a poli ayen ni ale tuesi niaka? Tuimbaata nyam me a te maarika ka tuimbaata nyam me ale a yiili ayen bala me le te ba maarika. 35Alege ku a fe kama ate ni ta yaalika ale ni dachaasa abe ni a tom tuimmasa a te nuruba, abe ni kan a yiili ayen ba me le tom tuimmasa a te nama me, abe ni a te nuruba maarika, abe ni ka a yiili ayen nuru bala me a le maari nama me. Ni dan ny nyaa de meena ni tutuna kpeema aai ale bo aa la, le zuak ka nna yegayega ate ku sak ayen ni ka Naawen kpeeni bisa, dii nyi la, wa diem ta jiirim kama ale baai ale kan a ny nuru jiam ase ba nin ny wari a te ba la. Wa ta jiirim me kama ale gaasa nyam. 36Ni ta jiirim ase ni kowa Naawen ale ta jiirim dii la. 37“Ni dan a bo nuruba buusa, nama dek me le nya ka buusa boka. Dila nyi la, ni kan a bo nuruba buusa. Ni vo a te nuruba ate nama me nya voteka. 38Ni te nuru jaab ate Naawen pa jaab a te nama me ate ku poom gaam taam sueri a nyini. Dii nyi la, fi le pa poli kaai a magsi jaab a te nuru la, poli kala degadega ate Naawen le pa magsi a te nama me.” 39Wa man pilim magsi wamagsini di choa ayen, “Yio an baga a dari yio. Ba dan ny dila, ba noa bayewa a lo ka goluk po. 40aaviiro an gaam wa kpagiya alege kpagini a dan sak wa nalimnyiini, wa a ny ase ka kpagini la. 41“Ka boa ale soa ate fi a nya yiok kuui ale bo fi vaanchoa nummu po la alege fi an baga a nya duok kuui ale bo fi dek nummu po la? 42Fi baga a ny ka se a weeni fi vaanchoa ayen, ‘M doa, basi ate m pa yiok fi nummu po a basi’, alege an baga nya duok kuui ale dua fi dek nummu po la? Ni basi ate m weeni a sak ni ayen ni ka pimpaasiroba. De ni a pa duok kuui ale bo fi dek nummu po la a basi ate fi baga nya nalimnyiini a pa yeri kuui ale bo fi vaanchoawa nummu po la a basi.” 43Yeezu yaa man magsi ayen, “Tiib buui ale ta nyiygsa la, kan yoani yoan baata, ti buui me ale kan ta nyiygsa la, kan yoani yoan masa, 44dii nyi la, ba a mi tiib ka bu yoana jigi boan nyia moota a kan yoani zaau zuwa yaase gaa kan yoani kangbegi zuwa. 45Nuru ma a tom ka tuimmasa a ta a nyini wa sunum po a nyini. Nuru biok me a tom ka tuimbaata a ta a nyini wa sunum bioku po a nyini. Dii nyi la, wa dii ale bo nuru sunum po la, ka dila degadega ate wa a biisi. 46“Ka boan nyi ale soa ate ni a wi mu ayen, ‘Nyn, Nyn,’ alege ni kan ny dii ate mi a weeni ni la? 47Nuru waai a dan jam mi jigi a wom m wiea ale va a m le weeni a sak ni wa ale ka nuru waai choa la. 48Wa a ny ase ka nuru ale boro a se wa yeri la. Wa tu ka goluk ate ku si nna yegayega a yaa paari tintana a nyubi wa nyubini. moruk ale ga ni a sueri tka meena la, beli a yaa sueri a nyini ate nyiamu a chali ga a nak wa yenni alege bu an baga viti yenni a lonsiya, dii nyi la, wa se di kama nalimnyiini ate di pagra. 49Alege m man a weeni kama ayen nuru waai a dan wom m wiea ale ge kan va a, wala choa a ny ase ka nuru ale se wa yeri alege wa an nyubi nyubi la. Benni nyiamu ale mobi la, wa yenni a yaa deri lo paari t nna bugibugi.”
Read More