Read God's Word: the Bible

  • What does this tell you about God?
  • What does this tell you about Jesus?
  • What does this tell you about people?
  • If this is true, what difference would it make in your life?
  • Who are five people who you can share your discoveries with?

Luke 22:1-71

1Ku jam tali ka magla ate Juuma tigi kpeeni dii ate ba a wi ayen Juuma Gaambasika Tigini la danni a paari. Da dila danni ale ba piilim a obi boroboruk kuui ale kan ta dabinta ku po la. 2Ku ale jam boro a mata da kpeeni la, Juuma Puusika Yenni kpaa ale Juuma Sinsaa sagrma a jam a gisi ka siuk ayen ba ko Yeezu, alege ba an baga dii nyi la ba jam a chali ka ygsum ale nuruma. 3Sitaana a ya basi ate Yeezu aaviirima pi ale bayewa po wanyi a siak te wa. Wa yoi ale Judas Iskariot. 4Judas yaa che Juuma Puusika Yenni kpaa ale Yenni limsidma jigi a biisi ale ba wa a le wa ny dii a yik Yeezu a te ba la. 5Ba sue a yaa jam peenti nna yegayega ate ba weeni ayen ba a le tuni wa ligra. 6Judas me a yaa jam siak a deri piilim a gisi siuk kuui ate ba yik Yeezu diipo ate nuru banni karo la. 7Tigini danni piilimka ate ba a obi boroboruk kuui ale kan ta dabinta la, ba a pa ka pabisa a ny kaabka a gomsi a magsi ayen ba de Juuma Gaambasika Tigini andiintaa. 8Da dila danni, Yeezu yaa tom Piita ale Jn a weeni ba ayen, “Ni che a ga gomsi ti Gaambasika Tigini andiintaa ate ti de.” 9Ba yaa bek wa ayen, “Fi a yaali ayen ti che ka be a ga gomsi magsi?” 10Wa yaa tulisi ba ayen, “Ni nya de, ni ale a che tka po la, nida ale wa ji nyiam ale samni a jam tuni. Ni maa va wa a ga jo yeri dii po ate wa ga a jo la. 11Ni dan ga jo, ni bek yenni nynwa ayen, ‘Sagrwa a weeni ayen, fi dak nichamma dk kuui ate wa ale wa aaviirima le jo kali de Gaambasika Tigini andiintaa la a sak ti?’ 12Wa le dak mazuk dk kpio kunyi ate ba vari ale gomsi ku meena po a sak ni. Ni yaa jo ku po a gomsi jaab buuri meena a magsi ate ti kali a de.” 13Ba yaa che ga jo tka po a nya dii meena ate Yeezu a poom weeni ba la, ate ba yaa gomsi ba Gaambasika Tigini andiintaa a magsi. 14Ku ale jam paari diipo ate ba ayen ba de la, Yeezu ale wa tuimtomdma a yaa maa chaab kali ayen ba de. 15Wa yaa weeni ba ayen, “M poom kasim a yaali ka nna yegayega ayen m kali a de Gaambasika Tigini andiintaa de ale nama abe m ge a nam 16dii nyi la, m kan de deka de diipo diipo ase ka da dii danni ate Naawen Naamu ale jam la ate ti yaa de ate deka de a sak ni ka wie la.” 17Yeezu yaa pa beerik ale daam a puusi a te Naawen a ny wa jiam ale ge a weeni ba ayen, “Ni a a chari chaaba, 18dii nyi la, m kan man nyu daamu de ase ka Naawen Naamu a nin jam.” 19Wa yaa man pa boroboruk a puusi Naawen a ny wa jiam, a yik ku a wie a te ba ale ge weeni ba ayen, “Ni a obi, mi nyika ale nna ate m pa a te ni. Ni nyiem kasim a ny nna ate ni a teeri m wari.” 20Dila degadega, ba ale ga de nueri la, wa yaa man pa beerika ale daamu a weeni ba ayen, “Beerika de ale daamu a kpiiri basi a te ka nama ayen ygygla de Naawen a va mi ziimu nyi yaa basi ate wa dek ale nuruba a ta noaye paalik ale chaab. 21“Alege nuru waai le wa ta mi a ga bobri a sak la, a maa kali ka dela ale mi a de. 22Ka Naawen ale poli ku ayen Mi Saalobiika a kpi alege nuru waai dek a le wa ta Mi Saalobiika a ga bobri sak la, ku le bie wa jigi.” 23Wa aaviirima yaa jam a bek ba dek ayen, “Ka tama wana a le wa ny dila?” 24Wa aaviirima a yaa jam a nak nampaga ale chaab a bek chaab ayen, “Ka tama po wana dek ate nuruba a poli ayen wa ka nuru kpio a gaam ti meena?” 25Yeezu yaa weeni ba ayen, “Tzuk de nalimaa ta pagrim ka nna yegayega a gaamu ba nuru baai zuk ate ba a nya la. Nuruma ka wariwari a maari a biisi. Ba a wi ba nalimaa ayen ka ba maaroba. 26Alege nama jigi ku be daa dila, ku a fe kama ayen waai ale chim nuru kpio ni meena po la, a pa wa dek a chim ni meena baa, waai me abe ale chim ni nideero la, ku a fe kama ayen wa chim ni tomteer. 27Basi ate m bek ni nyaku de ayen, nuruma de bayewa, ka ba wana ale gaam wa choa, waai ale kali t a de andiintaa la yaa waai ale ny andiintaa a te waai ale kali tka a de la? Daa waai ale kali tka a de la ale gaam waai ale a te wa la? Alege mi bo ni po ase ka nuru waai ale ka tomteer la. 28“Nama kasim bo ale mi ale m ninammu meena kama. 29Ase mi kowa ale pa wa naamu a nyo mi nisima po dii la, mi me ase m kowa ale ny dii la, a te ni ka siuk 30ate ni a de abe ni a nyu m naamu po, abe ni kali zukpaglisa zuima a nya Izirali buuni pi ale buyewa meena zuk. 31“Simon, Simon kpesi fi dek ale Sitaana a juisi ka siuk ayen wa ny ni meena a nya. Wa ale yeeri an masaa an baataa po, ase kparo ale yali votta a basi ale a ge an biea dii la. 32Alege, mi puusi Naawen a te fi Simon kama ayen fi kan basi fi siaka. Fi dan tagri a siak mi noai ase ti ale poom a ny dii ygygla la ku a fe kama ate fi ny ate fi suaataa a ta pagrim me.” 33Simon Piita yaa tulisi wa ayen, “M Nyn, mi gomsi magsi kama ayen m maa va fu a che likka dk a yaase m kpi ale fu.” 34Yeezu yaa weeni wa ayen, “Mi a le a weeni fi Piita ayen, fi ale pagsi ku noai buta ayen fi ze mi, alege ate kpadiaka a kum.” 35Yeezu yaa bek ba ayen, “Diipo ate mi jam tom ni ate ni che alege ka ligra fook, yaase frok, yaase nuensa la, ni jam jogi jaaba?” Ba yaa tulisi wa ayen, “Aawo, ti an jam jogi jaabjaaba.” 36Yeezu yaa weeni ba ayen, “Alege ygygla de ate mi a weeni ni ayen waai a dan ta ligra fook, yaase frok ku a fe kama ayen wa pai. Waai abe dan kan ta gebi wo ku a fe kama me ayen wa pa wa kasaauk a da a yaa pa ligraa a da gebi kala choawa. 37Boan nyia, ba ale marisi Naawen gbaka po dii ayen, ‘Ba jam pa wa a gum chaab ale ka zueba la’, ku a fe kama ayen dila chim wensie mi jigi. Dii nyi la, ba ale marisi dii dila po dila po a magsi chaab ale mi la, a boro a chim ka wensie.” 38Ba yaa tulisi wa ayen, “Ti Nyn, tama ta ka gebi sila chaab siye.” Yeezu yaa tulisi ba ayen, “Dila magsi kama.” 39Yeezu ale wa aaviirima yaa basi dula jigini ale ge che Olivi Guuku ase wa nyiem ale a ny dii la. 40Wa ale jam paari dula jigini la, wa yaa weeni ba ayen, “Ni a puusi Naawen ate ni kan pa ni dek te nyenyaka.” 41Wa yaa poori wa dek wa tga a taam nakpiak a kpi duna t a puusi Naawen ayen, 42“M koa, ku dan ka fi yaalika, yeeri ninammu de m jigi a basi, alege ny fi dek ale a yaali dii la, daa mi ale a yaali dii la.” 43Naawen sabiiloma wanyi a yaa jam wa jigi a te wa pagrim. 44Ase wa a le jam a yiili wa ninammu wie la, wa yaa man puusi Naawen a gum du ate wulum a kasim jam a zi nna ase ka ziim ale a zi t la. 45Wa ale ga puusi Naawen nueri la, wa yaa yiri man pilim jam wa aaviirima jigi a jam a paari ale ba dua a goa dii nyi la ba sue ale jam kaasi 46ate wa yaa bek ba ayen, “Ka boa ate ni dua a goa? Ni yiri a puusi Naawen ate ni kan pa ni dek te nyenyaka.” 47Wa ale jam diem boro a biisi nna la, nuruba yegayega ale Judas waai ale jam ka wa aaviirima po pi ale bayewa la a yaa de ba ni a cheena. Wa yaa forisi paari Yeezu a puusi wa. 48Alege Yeezu yaa weeni Judas ayen, “Judas, fi a dak Mi Saalobiika a sak ale ka puusa?” 49Yeezu aaviirima baai ale jam maa bo ale Yeezu ale ga nya dii ale di ny la, a yaa bek Yeezu ayen, “Nyn, ti pa ti gebik wonsaa a chubi ba?” 50Ba wanyi a yaa deri che Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni tomteerma po wanyi juga turi. 51Yeezu yaa weeni ba ayen, “Dila magsi kama”. Wa yaa tiri nuruwa tunni ate di deri nueri. 52Yeezu yaa bek Juuma Puusika Yenni kpaa ale Yenni limsidma ale nisomma baai meena ale jam nyini jam ayen ba yik wa la, ayen “Mi ka zue ate nama ta gebi wota ale dua a jam ayen ni yik mu? 53Daa meena mi kasim bo ale nama kama Juuma Puusika Yenni po a sak nuruba alege nama an jam pa nisa a tiri mu, ka nama me danni ale nna, di be ka da dii me ate Sitaana ta siuk pa wa pagrimu a tom tuima la.” 54Ba yaa yik wa a ta wa che Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni yenni. Piita yaa wari aa a che a vi. 55Ba ale jam tati bolim yenni dabiaka po a maa chaab a kali la, Piita jam maa bo ba po kama. 56Nipkbili wanyi ale jam boro. Wa jam ka pkdklie. Nipkbinni de ale nya ale Piita kala bolimu ni la, wa yaa nya wa nna ziim, a weeni ayen, “Nuruwa de a poom bo ale wa kama.” 57Piita yaa pagsi ayen, “Nipkbiliga, mi poom ze wa.” 58Ku an bula beniya ale ge ate nuru wa choa a man nya wa a weeni ayen, “Fi me ka ba po wanyi.” Alege Piita man weeni ayen, “Nida, mi maa daa ba po.” 59Ku ale man ga beni maga dega la, nuru wa choa a man weeni ale nin muna ayen, “Mi seba chak kama ayen nuruwa de a jam maa bo ale wa kama, dii nyi la, nuruwa de ka Galili tka deno.” 60Alege Piita man weeni ayen, “Nida, mi ze fi ale a biisi dii la.” Wa ale diem boro a biisi dila la, kpadiaka yaa kum, ate Nynwa yaa, viri nya Piita 61ate Piita yaa teeri Nynwa ale poom weeni wa dii ayen, “Fi le pagsi kama ku noai buta ayen fi ze mu ale ge ate kpadiaka kum yokku de.” 62Piita ale ga teeri dila la, wa yaa nyini peelim kum nna yegayega. 63Nuru baai ale jam ta Yeezu la, a yaa ny wa a la ale a nak wa, 64a yaa pa anta a bobi lik wa ninaa me a yaa bek wa ayen, “Weeni a sak ti waai ale nak fu la.” 65Ba jam biisi ka wie a chaab nna yegayega a le wa. 66Vari ale ga veenti la, nisomma a yaa jam tu chaab. Ba gela a jam ka Juuma Puusika Yenni kpaa, ba gela me Juuma Sinsaa sagrba. Nuru baai ale jam ta Yeezu la a yaa ta wa a che ba jigi ate ba yaa bek wa ayen, 67“Fi ka Kirisitawa waai ate Naawen weeni ayen wa a le tom ate wa jam la, be weeni a sak ti.” Alege wa yaa tulisi ba ayen, “M dan weeni a sak ni, ni kan ta siaka. 68M be dan begi ni bega ni kan tulisi mu. 69Alege a zaani jinla a ta a che, Mi Saalobiika a le kali ka Pagrwa Naawen juga ge.” 70Ba meena a yaa man begi wa ayen, “Fi abe ka Naawen biika?” Yeezu man tulisi ba ayen, “Nama ale weeni.” 71Ba yaa bek chaab ayen, “Ka boan jaab wari ate ti man a yaali ayen ti wom a magsi chaab ale nuruwa de dii nyi la, ti wom ku kama a ta nyini wa dek noai po ayen ti an velim ya.”
Read More